Ζακυνθινή Χριστουγεννιάτικη κουλούρα

Η παραδοσιακή Ζακυνθινή κουλούρα που κόβουμε στη Ζάκυνθο την παραμονή των Χριστουγέννων, φυσικά περιέχει και το τυχερό φλουρί. Μάλιστα έχουμε το έθιμο κάθε σπίτι την ώρα που κόβει την κουλούρα, να βαράει και τουφεκιές, (σμπάρα) Την κουλούρα την κόβει ο νοικοκύρης του σπιτιού, αφού πρώτα την σταυρώσει λέγοντας το "Η Γέννησή Σου Χριστέ ο Θεός", με κρασί και λάδι βουτώντας ένα ματσάκι φτιαγμένο από ένα κλαράκι ελιάς, ένα άγριας σπαραγγιάς, και ένα από σκίνο, πάνω από την φωτιά του τζακιού. (Στη γωνιά που λέγαμε παλιά...)

Η Ζακυνθινή παραμονιάτικη κουλούρα των Χριστουγέννων, κανονικά γίνεται με τρύπα στη μέση, και σύμφωνα με μια παλιά τοπική παράδοση, συμβολίζει το άστρο της Βηθλεέμ, που οδήγησε τους τρεις Μάγους στο Σπήλαιο της Γέννησης. Το "ηύρεμα" (φλουρί) συμβολίζει το Θείο Βρέφος. Το κρασί και το λάδι, που ρίχνει ο σπιτονοικοκύρης στη φωτιά από το κέντρο της κουλούρας, συμβολίζουν τα δώρα των Μάγων, και τα τρία κλαράκια ελιά, σπαραγγιά, και σκίνο, τους τρεις Μάγους.

Υλικά:

600 γρμ. αλεύρι σκληρό, ή για όλες τις χρήσεις
1 φακελάκι ξηρή μαγιά
1 ποτήρι ζεστό νερό
90 γρμ. κόκκινο κρασί ζεστό
30 γρμ. ελαιόλαδο ζεστό
100 γρμ. ζάχαρη
50 γρμ. καρύδια χοντροκομμένα
30 γρμ. σταφίδα ξανθιά
50 γρμ. σταφίδα μαύρη
1/5 κουτ. γλ. γαρύφαλλο σκόνη
1 κουτ. γλ. κοφτό κανέλα σκόνη
1 κουτ. σ. κοφτή γλυκάνισο
ξύσμα από ένα μέτριο πορτοκάλι, (οι παλαιοί έβαζαν αποξηραμένη φλούδα που είχαν φυλάξει, και την ψιλόκοβαν με το ψαλίδι)
1/2 κουτ. γλ. αλάτι

Για την διακόσμηση:
Η διακόσμηση ποικίλει από σπίτι σε σπίτι.
ζάχαρη κρυσταλλική
κουφετάκια σαβούρα
σουσάμι
λίγο κόκκινο χρώμα ζαχαροπλαστικής, (προαιρετικά αν θέλουμε να χρωματίσουμε τη ζάχαρη).
καρύδια ολόκληρα με το τσόφλι, ή αμύγδαλα ολόκληρα με το τσόφλι.

Εκτέλεση:
1. Βάζουμε σε μία λεκάνη το αλεύρι με την μαγιά, και ανακατεύουμε καλά.
2. Κάνουμε μία λακκούβα στη μέση, και ρίχνουμε το ζεστό κρασί, και το ζεστό ελαιόλαδο, και το μισό νερό. Ανακατεύουμε με το χέρι καλά, και προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά, εκτός καρύδια, και σταφίδες.
3. Ζυμώνουμε με τα δύο χέρια πάρα πολύ καλά. Θα χρειαστεί να προσθέσουμε κατά διαστήματα νερό, (χλιαρό πάντα) τόσο, ώστε η ζύμη να είναι απαλή, αλλά να μην κολλάει στα χέρια μας. (Αν έχουμε κουζινομηχανή, κάνουμε την διαδικασία αυτή. Ρίχνουμε αλεύρι και μαγιά, ανακατεύουμε καλά,και κατόπιν λάδι, κρασί, και μετά όλα τα υλικά εκτός καρύδια και σταφίδες. Ζυμώνουμε με τον γάντζο προσθέτοντας όσο νερό χρειαστεί).

4. Τέλος, προσθέτουμε τα καρύδια, και τις σταφίδες, και ζυμώνουμε (με το χέρι) να ανακατευθούν καλά στη ζύμη. Αν χρειαστεί εδώ, προσθέτουμε ελάχιστο νερό. Αφήνουμε την ζύμη σκεπασμένη με πετσέτες σε ζεστό μέρος για 40 λεπτά να ξεκουραστεί.
5. Κατόπιν βάζουμε τη ζύμη σε καλά λαδωμένη φόρμα του κέικ με τσέρκι, 25 - 28 εκ. με την τρύπα, ή με τον ίσιο δίσκο, ή σε στρογγυλό ταψάκι, 25 - 28 εκ. διάμετρο. (Εδώ αν θέλουμε να βάλουμε ολόκληρα καρύδια, ή αμύγδαλα, βυθίζουμε 4 -5 γύρω-γύρω στη ζύμη).
Αφήνουμε για 1 1/2 έως και 2 ώρες περίπου σκεπασμένη με πετσέτες σε ζεστό μέρος να φουσκώσει αρκετά, να διπλασιαστεί. Ανάλογα με το περιβάλλον, θέλει και την ώρα του.
6. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς, και ψήνουμε για 45 - 50 λεπτά περίπου στην κάτω-κάτω θέση με αντιστάσεις.
7. Αφήνουμε 10 λεπτά να κρυώσει, και την βγάζουμε από το ταψί. Την βάζουμε σε σχάρα να κρυώσει εντελώς.
8. Με ένα πινέλο αλείφουμε ελαφρώς με λίγο μέλι όλη την επιφάνεια, (διαλυμένο με λίγο χλιαρό νερό, αναλογία 2:1) και πασπαλίζουμε σε όλη την επιφάνεια με κουφετάκια σαβούρα, και ζάχαρη κρυσταλλική. Αφού απορροφήσει την υγρασία η ζάχαρη, αν θέλουμε πασπαλίζουμε λίγη ακόμα.

Σημείωση:
Αν θέλετε να κάνετε τη ζάχαρη χρωματιστή, βάλτε την σε ένα μπολ, στάξετε 2-3 σταγόνες κόκκινο χρώμα ζαχαροπλαστικής, ή άλλη απόχρωση, και ανακατέψτε πολύ καλά με το πίσω μέρος ενός κουταλιού, να πάρει ένα ομοιόμορφο ροζ χρώμα όλη η ζάχαρη, και να μην σχηματίζει μπαλάκια.
Επίσης μπορείτε να την πασπαλίσετε με σκέτη ζάχαρη άχνη, αν και το παραδοσιακό είναι με κρυσταλλική και κουφετάκια.
Να ξέρετε ότι σε κάθε σπιτικό ή χωριό η συνταγή διαφοροποιείται. Κατ' εμέ αυτή είναι η πιο παραδοσιακή κουλούρα που έχω μάθει να φτιάχνω, αλλά και έρχεται πιο κοντά με τις περισσότερες παραδοσιακές Χριστουγεννιάτικες κουλούρες. Αν δεν σας αρέσει τόσο μυρωδάτη, μπορείτε να μειώσετε τα μυρωδικά, όπως και την ζάχαρη, αν σας φαίνεται γλυκιά. Είναι πολύ ελαφρώς γλυκιά.

Καλά Χριστούγεννα!!